Asset Publisher Asset Publisher

Rezerwat Przyrody Skałki Stoleckie

 Faunistycznyrezerwat przyrody leży w południowo-zachodniej Polsce - woj. dolnośląskie, powiat ząbkowicki, gmina Ząbkowice Śląskie, wieś Stolec.

Rezerwat utworzony został w 1965 roku, Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego (M.P. z 1965r.Nr 24,poz.119).  Zajmuje on powierzchnię 2,03 ha.Głównym celem utworzenia rezerwatu była ochrona naturalnych zbiorowisk roślinnych oraz ochrona rzadkich gatunków owadów: obrostki murówki Chalicodoma parietina (pszczoła czarna, tynkarka), budującej gniazda z gliny na skale wapiennej oraz trzech gatunków błonkówek. Były to jedyne w Polsce stanowiska tej pszczoły. Na zniszczenie populacji obrostki murówki miały wpływ następujące czynniki:

- stosowanie środków owadobójczych w rolnictwie,

- zniszczenie bazy pokarmowej poprzez zaorywanie pobliskich łąk, zalesianie, biwakowanie;

- niszczenie gniazd i odłowy dorosłych owadów.

Dziś Skałki Stoleckie są rezerwatem tylko z nazwy, ponieważ ostanie osobniki zaobserwowano tutaj w 1983 roku. Badania przeprowadzone w 1996 roku potwierdziły przypuszczenia, że gatunek ten tutaj już nie występuje. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt gatunek ten jest oznaczony statusem EX (wymarły).

 Na terenie rezerwatu dominują dąb, brzoza brodawkowata, jarzębina, kruszyna pospolita, żarnowiec miotlasty, dzika róża, bez czarny oraz kserotermiczne gatunki roślin z rzadkim rozchodnikiem białym (Sedum album).Wraz z zaprzestaniem wypasu bydła zaczęła wkraczać na teren rezerwatu roślinność zawleczona przez człowieka (pokrzywy, ligustr, agrest).

 Skałki Stoleckie leżą na południowym stoku Góry Wapiennej (395m), która wznosi się ponad wsią Stolec. Na terenie rezerwatu Skałki Stoleckie znajduje się sztolnia powstała jako podziemne wyrobisko po wydobyciu wapienia w XVIII i XIXw. Wysokość niektórych sal sięga kilkunastu metrów. Część z pomieszczeń zalanych jest stale wodą tworzącą podziemne jeziorka. Zróżnicowane warunki mikroklimatyczne oraz stała roczna temperatura panująca w sztolniach i komorach podziemnych dawnej kopalni zapewniają wielu gatunkom nietoperzy optymalne warunki hibernacji. Jest to jedno z najcenniejszych miejsc zimowania nietoperzy: mopka (Barbastella barbastellus) i nocka Natterera (Myotis nattereri) na Dolnym Śląsku. Liczebność nietoperzy waha się podczas poszczególnych zim.W 1999r.zanotowano tu 242, a w lutym 2003r. 261 nietoperzy. Stwierdzono wystepowanie:
-4 gatunków nietoperzy umieszczonych w Załączniku II Dyrektywy 92/43/EEC
- 1 gatunku nietoperza wpisanego do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt mroczek posrebrzany
(Vespertilio murinus);
- 7 gatunków nietoperzy chronionych dyrektywami międzynarodowymi.

 Największymi zagrożeniami dla rezerwatu są zmiany mikroklimatu i płoszenie zwierząt przez ludzi. W 2002r. sztolnia została zabezpieczona specjalnymi kratami przed niekontrolowaną penetracją podziemnych korytarzy. Także pestycydy stosowane w rolnictwie i leśnictwie mają negatywny wpływ na owady, którymi żywią się nietoperze.
Na liście Natura 2000 znajduje się obszar Ostoja Skałki Stoleckie opatrzony kodem: PLH 020012 zajmujący powierzchnię 6,31 ha, z którego 2,03ha objęte jest ochroną jako rezerwat przyrody "Skałki Stoleckie". Wpisano go na listę ze względu na jedno z 20 największych zimowisk nietoperzy w Polsce. Docelowo obszar ten ma stworzyć Europejską Sieć Ekologiczną Obszarów Chronionych, której celem jest zachowanie wszystkich zagrożonych i najbardziej reprezentatywnych dla naszego kontynentu siedlisk przyrodniczych wraz z towarzyszącą im fauną i florą.

 Źródła:

2) Furmankiewicz J, Pomorski R.J., Szczesniak E. Plan ochrony faunistycznego rezerwatu przyrody Skałki Stoleckie na lata 2000-2020. ?Fulica? Jankowski Wojciech, Wrocław, 2000 r.
3) http://www.ztp.eko.org.pl/strona/natura2000.html